- Trebień

Trebień

22 grudnia 2019

W 1504 roku Szymon Księżopolski zastawił część Trebnia Wawrzyńcowi Dmowskiemu. Tenże Księżopolski nie najlepiej radził sobie z gospodarowaniem i wykupioną część od Dmowskiego wsi próbował sprzedać Chreptowiczom z Mokobod, dodając do tego część Księżopola. Przeciwko tej wyprzedaży majątku rodowego zaprotestowali krewni Księżopolskiego i ostatecznie Chreptowiczowie nabyli tylko Trebień. Ten szacowny litewski ród posiadał ówcześnie Mokobody i okoliczne wsie oraz dział w Trebniu. Był on daleko od głównego majątku i przy pierwszej okazji. Chreptowiczowie pozbyli się go. W 1513 roku Jan Litawor Chreptowicz fundując parafię w Mokobodach nadał nowej parafii 4 włościan (chłopów) w Trebniu. Zatem część wsi należała odtąd do parafii Mokobody, pozostała część stanowiła własność szlachecką. Początkowo zapewne dziedziczyli w tej części drobni szlachcice - Księżopolscy, lecz z czasem ten dział przejęli możni Wężowie. To właśnie Wężowie dziedziczyli tu w pierwszej połowie XVII wieku i również w następnych latach. W połowie XVIII wieku Zofia z Wężów, córka sędziego Domicjana Węża, wyszła za mąż za Kazimierza Antoniego Jastrzębskiego i w posagu wniosła część Trebnia. W 1786 roku zmarł Kazimierz Antoni Jastrzębski i Trebień wraz z częścią Sikor przeszły na własność Wincentego Jastrzębskiego. Wkrótce właścicielami tej części zostali jego synowie: Kazimierz i Onufry Jastrzębscy. W Trebniu istniał też nadal majątek kościelny, należący do plebana z Mokobodów. Według danych z 1662 roku mieszkała tam liczna grupa kościelnych chłopów. Na początku XIX wieku dzierżawcą majątku kościelnego był Andrzej Żebrowski. Dzierżawił majątek do połowy XIX wieku. W związku z tym, że Trebnia była podzielona między majątek plebański i majątek Jastrzębskich dochodziło do licznych zatargów granicznych. Sprawy sądowe ciągnęły się od 1767 aż do 1855 roku. W 1864 roku nastąpiło uwłaszczenie ziemi plebańskiej, a rok później cały majątek przejęło państwo. Upaństwowiono też lasy plebański zwany odtąd lasem rządowym lub skarbowym. Cały Trebień zamieszkały był przez chłopów. W 1827 roku liczył 12 domów i 94 mieszkańców. W części dworskiej (prywatnej), w 1802 roku bracia Jastrzębscy podzielili się majątkiem. Trebień i część Sikor Dużych otrzymał Kazimierz Jastrzębski. Niedługo potem wybudowano tutaj pierwszy w historii tej wsi dwór. Kazimierz Jastrzębski ożenił się z Elżbietą z Krypskich i miał jedynego syna Polikarpa, który w 1847 roku po śmierci ojca przejął cały majątek. Został on w 1854 roku notariuszem w Węgrowie i majątek Trebień wydzierżawił. Za jego czasów nastąpiło uwłaszczenie ziemi dworskiej, powstało tutaj 13 gospodarstw (osad). Od tej pory istniały tu działy uwłaszczonych chłopów, zarówno w części poduchownej jaki i dworskiej. Część ziemi nadal należała do Jastrzębskich (folwark), istniał też dział rządowy (dawny folwark plebański). Jastrzębski zajęty pracą notariusza w Węgrowie nie zajmował się zbytnio majątkiem. W 1865 roku rozprzedał go między kilku nabywców: Dmowskich, Osińskich i Soszyńskich. Następnie te trzy rodziny wyprzedały grunta folwarczne na rzecz licznej szlachty z Księżopola Komory. W archiwum w Siedlcach zachowała się dokumentacja tej części wsi. Dane ze spisu powszechnego nazywają tę miejscowość Trzebień. W 1921 roku liczyła ona 44 domy i 239 mieszkańców, w tym 4 Żydów.