- Dmochy-Rogale

Dmochy-Rogale

22 grudnia 2019

Wśród jej przedstawicieli notowano kilku rycerzy, którzy podpisywali się z Dmochy Rogale, z Dmochów Rogalów2. Spis podatkowy z 1580 roku również wspomina o tej miejscowości. Podatek ze wsi: Dmochi Rogali, Rozummi oddali ślachetni Jadam i Mikołaj Lepka z Dmochów obojga, dali z włók ziemskich 103. W następnych wiekach nadal była to wioska drobnoszlachecką. Zaborca rosyjski po powstaniu listopadowym postanowił zweryfikować liczną polską szlachtę. W Rosji nie było takiej ilości szlachty, natomiast w Polsce, szczególnie na Mazowszu i Podlasiu szlacheckie pochodzenie miała % ludności. Szlachectwo dawało liczne przywileje w Cesarstwie Rosyjskim, choćby to, że w wojsku nie stosowano wobec jej przedstawicieli kar cielesnych. Należało zatem przedstawić przed urzędem Heroldii dokumenty świadczące o pochodzeniu, przedstawić dane o przodku, który na przykład posiadał jakiś urząd. Złożenie dokumentów było dość kosztowne, więc „wa szlachtę padł blady strach. Większość szlachty drobnej, jak i pewna część folwarcznej nie miała, przy tych wymogach, wielkich szans na udowodnienie szlachectwa" 25. Wielu jednak próbowało, zdarzały się też przypadki fałszerstw dokumentów. Należy podkreślić, że wielu szlachciców wywodzących się z tych okolic zdołała potwierdzić swoje prawa, jednak większości się to nie udało i obecnie tylko nazwisko świadczy o szlacheckim pochodzeniu. Dmowscy herbu Pobóg mimo, że generalnie nie należeli do bogatej i utytułowanej szlachty, to przynajmniej niektórzy zdołali udowodnić (wylegitymować) swoje prawa szlacheckie. Byli to w 1842 roku Józef Klemens i Walenty synowie Kacpra, Julian Walenty i Wacław, synowie Walentego i Józefy Lenarskiej (1862). Niektórzy z wylegitymowanych pochodzili od Wojciecha subdelegata grodzkiego liwskiego (rok 1670), byli to: Franciszek i Ludwik synowie Macieja, Franciszek, Jan i Stanisław oraz Henryk (potwierdzenie w latach 1853 - 1860). W pobliżu wsi istniała też zaginiona osada Dmochy Rozumy, która zaginęła w XIX wieku. Szczegółowo proces zanikania wsi opisano w monografii parafii Rozbity Kamień. Na mapach z pierwszej połowy XIX wieku można jeszcze odnaleźć tę osadę. W 1827 roku w Dmochach Rogalach w 23 domach mieszkało 141 osób. W 1867 wioskę włączono do gminy Kowiesy. W końcu XIX wieku notowano tu 21 domów, 150 mieszkańców oraz 869 mórg ziemi uprawnej,5 natomiast dane z 1921 roku mówią o 24 domach i 154 mieszkańcach6 . W tym czasie kowalem w tej wsi był J. Maliszewski. Tak jak przed wiekami, również okresie międzywojennym nadal mieszkali tu Dmowscy, w archiwum w Siedlcach zachowały się akta spraw sądowych dotyczące Dmowskich z Dmoch Mingosy i Dmoch Rogale.