- Księżopole-Budki

Księżopole-Budki

4 stycznia 2020

Przodkowie tutejszych rycerzy mieli wywodzić się z ziemi dobrzyńskiej na Kujawach. Pierwsze pisane dane pochodzą z 1425 roku, kiedy to w kronikach zanotowano dane na temat Stanisława z Księżopola Stanislaus de Kxiezopolie. Właśnie w tym roku grupa szlachty ziemi dobrzyńskiej zaświadczała o szlacheckim pochodzeniu swego krewniaka, który osiedlił się w ziemi drohickiej. Kolejne dane o rycerzach z tej wsi herbu Lubicz pochodzą z połowy XV wieku, kiedy to Księżopolscy sądowali się z sąsiadami4. Szczególnie silne zatargi rycerze z tej wsi mieli ze szlachtą z Paczusek. W 1451 roku sprawa dotyczyła sporów granicznych. Dochodziło też do związków rodzinnych. Piotr z Księżopola wziął sobie za żonę Swiętosławę z Paczusek, jednak w 1481 roku przed sądem kościelnym oskarżył ją o „cudzołożenie z chłopami". Co ciekawe wśród Księżopolskich występowali ludzi wykształceni. W 1477 roku na studia w Akademii Krakowskiej zapisał się Stanisław, syn Pawła z Księżopola5. Podobnie jak w sąsiednich wioskach początkowo istniało jedno osiedle zwane Księżopole, dopiero na przełomie XV i XVI wieku nastąpił podział. Nowe osiedla przyjęły nazwy od przydomków poszczególnych Księżopolskich. Od 1471 roku w dokumentach występował Jakub zwany Jałmużna, w 1485 roku spotyka się braci Budka, Mikołaja Łysego, Stanisława Smolaka i Abrahama. Budko było przydomkiem tutejszych rycerzy i z czasem stało się również nazwą miejscowości, w której mieszkali owi rycerze. W końcu XVI wieku spisy podatkowe zapisują miejscowość jako Buthki. Pozostało nieco zapisów na temat miejscowych rycerzy, którzy nazywali się Księżopolskimi. Już na początku XVI wieku byli oni dosyć liczni, ponieważ ziemianie Księżopolscy stawili na popis województwa podlaskiego 1528 r. sześć koni. Wyroki Trybunału lubelskiego wymieniają Adama, syna Mikołaja, Marcina i Andrzeja, synów Leonarda, dziedziców Księżopola 1582 r., Stanisława, Krzysztofa, Walentego, Leonarda, Jana, Mateusza, Wojciecha, Sebastjana i Andrzeja, dziedziców Księżpola - Jałmużny. Niektórzy z miejscowych rycerzy doszli do pewnego znaczenia w dawnej Rzeczpospolitej. Jak na przykład Jan Księżopolski, [który] otrzymał 1607 r. od króla 300 flor. ze starostwa sochaczewskiego (....). Stanisław Bartłomiej, syn Stanisława i Katarzyny Suchożebrskiej, viceregent 1710 r. i bur grabią grodzki warszawski 1711 r., podpisarz grodzki drohicki 1714 r. i komornik ziemski warszawski 1725 r., zapisał 1711 r. dożywocie żonie, Annie z Kolberków, córce nieżyjących Teodora pułkownika wojsk koronnych i Elżbiety z Sielewskich. Księżopole Budki stanowiło zaścianek szlachecki pełny niewielkich dworów -domów. W 1827 roku w tej wsi notowano (Xiężopole budki) 19 domów i 107 W 1921 roku w tej miejscowości (Księżopole Rudki) notowano 17 domów i 118 mieszkańców, należała ona do gminy Kudełczyn. W czasie wojny ludność wiejska musiała oddawać kontyngenty na rzecz władz niemieckich. Były one bardzo uciążliwie, a za niewykonanie zaleceń groziły surowe kary. Mieszkańcy wsi Księżopole Budki, Komory i Smolaki nie wywiązali się z obowiązkowych dostaw i według ogłoszenia niemieckiego starosty Gramssa z dnia 21 lipca 1941 roku zostali ukarani ^przez zabranie zboża i bydła w ilości ponad wymiarem kontyngentowym".